Rande route Diepenveen

Kerk Diepenveen

De kerk is in 1411 gebouwd als onderdeel van een vrouwenklooster van de Moderne Devotie. Het klooster kwam in 1581 in het bezit van de gemeente Deventer en werd in 1592 gesloopt. De kerk bleef gelukkig bestaan. In 1720 werd de kerk ingrijpend verbouwd en in 1968 gerestaureerd.

Kerkplein Diepenveen

In Deventer begon Geert Grote rond 1370 de beweging van de Moderne Devotie. Enkele volgelingen onder wie priester Johannes Brinckerink stichtten in het 'diepe veen' in 1400 een vrouwenklooster. Het werd gebouwd op een rivierduin op de grens van de marken Rande en Tjoene.

Bijna 200 jaar woonden hier vrome katholieke vrouwen. In 1578 werd het klooster geplunderd door de Staatse troepen van graaf Rennenberg, die de Spanjaarden uit Deventer verjoeg. De zusters vluchtten naar de stad en het beheer van het lege klooster werd overgenomen door de magistraat van Deventer.

In 1592 liet de magistraat het klooster slopen uit angst dat de Spaanse troepen erin zouden trekken. Alleen de kapel en twee gebouwtjes bleven staan. Het puin bleef nog eeuwen liggen. De kapel werd na de reformatie in gebruik genomen door de protestanten en in 1659 werd de eerste predikant benoemd.

De kerk was tot 1844 de enige in het Schoutambt Kolmschate en verkeerde aanvankelijk in slechte staat. Eind 17e eeuw ontstonden er plannen voor een restauratie en dankzij een legaat van hoogleraar Antonius Matthaeus, die op landgoed Roode Brug aan de Sallandsweg woonde, is dat in 1720 gerealiseerd.

Er kwamen o.a. een fraai gebeeldhouwde preekstoel (1659), een classicistisch gewelf en nieuwe ramen en een luidklok, gegoten in 1692. De kerk onderging in 1968 opnieuw een verandering waarbij het de huidige vorm en inrichting kreeg.

De kerk wordt gebruikt door de Protestante Gemeente Diepenveen, maar kan ook voor een huwelijksviering of afscheidsbijeenkomst worden afgehuurd. Direct naast de kerk treft u de oude begraafplaats. Daar liggen eeuwenoude graven, waaronder die van chirurgijn Stutterheim die nog meevocht met Napoleon.

In de lente bloeit er o.a. de beschermde stinsplant ‘holwortel’. Op de begraafplaats staat ook het beeld ‘Bemoediging’ dat de geloofsstrijd van een jonge novice verbeeldt, die door de moeder-overste wordt getroost. Het beeld is gemaakt door Samuel Crommelin, oud-burgemeester van Diepenveen.

Op het pleintje aan de Kerkstraat bevindt zich een gietijzeren pomp (Rijksmonument) die omstreeks 1875 is vervaardigd door de firma Nering Bögel te Deventer.

Toren Oud Rande

Op de plaats waar zijn familie al enkele eeuwen woonde liet Willem van Doetinchem tussen 1570 en 1574 de havezate Rande bouwen; de middeleeuwse toren hoorde daarbij. Daarmee werd het voor deze adellijke familie mogelijk om zitting te hebben in de Ridderschap van Overijssel.

De familie Van Doetinchem bleef het katholieke geloof trouw en werd daarom later uit de Ridderschap geweerd. In de zeventiende eeuw was op de benedenverdieping van de toren van de havezate een schuilkerk aanwezig die ook door katholieke buurtbewoners kon worden gebruikt.

De havezate kwam in 1679 in bezit van de protestantse familie Van Coeverden en veranderde daarna nog enkele keren van eigenaar. In 1838 werd de havezate deels afgebroken en verbouwd in neogotische stijl en kreeg het landhuis de naam ‘Oud Rande’.

Het landhuis werd in 1964 gesloopt, maar de toren kon worden behouden en staat nog fier overeind.

Huis Smets Rande

Ruim 400 jaar geleden stond hier een statig huis op een omgracht terrein, omgeven door lanen. Het werd aangeduid als Huis te Rande. In 1620 kwam het in het bezit van de adellijke Deventer familie Swaefken. Zij bleven het katholieke geloof trouw,

wat mede de reden zal zijn geweest waarom de bisschop van Münster, Bernhard von Galen, of Bommen Berend in de volksmond, Huis te Rande als hoofdkwartier gebruikte tijdens de belegering van Deventer in het rampjaar 1672.

Het huis kreeg in 1676 de naam Smets Rande naar de toenmalige eigenaar Philippus de Smet. Het landhuis verkeerde in 1856 in een dermate vervallen staat dat de toenmalige eigenaar, de Deventenaar mr. A.J. Duymar van Twist, oud-gouverneurgeneraal van Nederlands Indië, het liet afbreken.

Iets zuidelijker bouwde hij het landhuis Nieuw Rande. De tuinen van Smets Rande bleven als onderdeel van het nieuwe landhuis nog twee eeuwen in gebruik. Van Smets Rande is op enkele restanten na weinig overgebleven.

Wel is de brede laan met eiken die vanaf het huis naar het oosten loopt nog steeds aanwezig. Wanneer u de route volgt komt u uit op het door landschapsarchitect Zocher eind 19e eeuw bij het landhuis aangelegde landschapspark van Nieuw Rande.

Huis Nieuw Rande

Tussen keuzepunt en .., loopt u langs de achterzijde van het landhuis Nieuw Rande (gebouwd in 1857) en komt u uit op het door landschapsarchitect Zocher eind 19e eeuw bij het landhuis aangelegde landschapspark van Nieuw Rande. (Zocher heeft ook het Vondelpark in Amsterdam aangelegd.)

In 1895 werd het landhuis gekocht door baron Stratenus. Deze liet een paardenstal en een ketelhuis aanbouwen. In de tweede helft van de vorige eeuw raakte het landgoed in verval. In 1996 koopt Stichting IJssellandschap het landgoed; ze beheert vanaf dan het huis en de tuinen.

Hotel Gaia maakt momenteel gebruik van het landhuis. De uitbater verzorgt ook een mooi terras.