Mooie mythes en inspirerende gedachten

  • Geschreven door Monique van Klaveren
  • Leestijd Leestijd 5 minuten
  • Home 4852 x bekeken

Hier lees je over

  • check

    Mijmeren over mythes

  • check

    Waarheid is rekbaar

  • check

    Warm welkom in Deventer

  • check

    Speciaal voor kinderen

Meer informatie Heks van Lettele

Een lieflijk en gevarieerd landschap, spannende verhalen en bijzondere ontmoetingen: de fietsroute De heks van Lettele biedt het allemaal. Geniet van deze fraaie route die start in Lettele, een van de dorpen in het buitengebied van Deventer. Slinger onder andere langs een moordkruis, landhuizen en diverse voormalige kloosters.

Alsof de duivel ermee speelt… Hoe vaak gebruiken we die uitdrukking wel niet? Maar bij deze fietsroute is dit zinnetje letterlijk te nemen. De heks van Lettele – waar de route naar is vernoemd – wist er in de vijftiende eeuw namelijk alles van.

Op een dag had de duivel zijn oog laten vallen op Pier de Rover, de lugubere bijnaam van – vermoedelijk – ene Johan Luecken. Om zijn zin te krijgen schakelde hij de heks van het Sallandse dorp Lettele in, die zichzelf veranderde in een zeer aantrekkelijke deerne. Pier viel voor haar charmes, maar de heks werd ook verliefd op Pier en vluchtte. Bij ’t zwarte hekke op Averlo haalde Pier haar in. Ze bekende dat ze onder één hoedje had gespeeld met de duivel.

Met een list probeerde het illustere duo de duivel om de tuin te leiden, maar dat mislukte. Pier had nog wel tijdens een ontmoeting vlakbij kasteel Boxbergen met de duivel afgesproken dat die zijn ziel niet zou krijgen als iemand ooit een kruis voor hem zou oprichten. De heks vluchtte voorgoed, maar werd vreselijk jaloers toen een ander meisje Pier inpalmde en vermoordde hem. Gelukkig voor Pier zorgde Margien voor het kruis, al rust er nu wel een vloek op. Als je het kruis beschadigt, roep je ongeluk over jezelf en je familie af.

Mijmerstof

Wat een heerlijke oude mythe om over te mijmeren! Vooral als je gemoedelijk slingert over rustige landweggetjes en dromerige bospaden, de IJsseldijk met prettige panorama’s en de sfeervolle stegen van Deventer. Met hier of daar een aardige pauze bij restaurants zoals De Koerkamp, het pannenkoekenhuis in Lettele of Hotel Gaia. Dan neem je zo’n verhaal vast niet al te serieus. Maar Boxbergen (waar volgens de eigenaresse ooit onderaardse gangen richting Klooster Nieuw Sion zouden zijn), ’t zwarte hekke en het moordkruis op de Eikelhof bestaan wel degelijk. Je komt er zelfs langs.

Mocht je even stoppen bij het kruis, realiseer je dan dat er nóg een mythe over het moordkruis rondwaart. Er zouden twee broers Luecken op de boerderij bij het moordkruis hebben gewoond. Zij vielen als een blok voor hun buurmeisje Marieke. Om ruzie te voorkomen besloot Johan het nabijgelegen klooster in te gaan. Dat doofde echter de hartstocht niet. Johan groef daarom een tunnel naar de Eikelhof. In het geniep ontmoetten zij elkaar onderaards. Dat ging goed tot op een dag Johans broer Marieke volgde. Woedend vermoordde hij Johan. Marieke zette een kruis neer en sprak de vloek uit.

De waarheid is rekbaar

Wat is waar? Ja, dat is het leuke aan mythes, je weet het natuurlijk nooit. Wat wel zeker is: de fietstocht maakt een ommetje langs de voormalige abdij Sion, die nu Klooster Nieuw Sion heet. Het complex dateert uit 1890, terwijl het beruchte kruis al uit 1493 stamt. Dus historisch is er een aardig verschilletje te overbruggen.

Die wetenschap maakt het niet minder leuk om sowieso de oprijlaan op te fietsen en neer te strijken. ’s Middags is de poort open en mag je in de gastentuin, de Mariakapel of de kloosterkerk een kijkje nemen. Binnenkort is de koffieschenkerij een leuk pauzepunt. Of schuif aan bij een gebedsviering.

Monniken wonen er sinds vijf jaar niet meer, maar er zijn wel 120 vrijwilligers, twee vaste krachten en een woongemeenschap die het moderne kloosterleven nu levend houden. Zij delen dat graag met je, want gastvrijheid stond zowel bij de monniken als bij de huidige bewoners en gebruikers voorop. Daarom kun je blijven logeren in het gastenverblijf of op de kloostercamping.

Warm welkom

Een warm welkom krijg je tegenwoordig ook bij de Waag in Deventer. Je verwacht wellicht dat daar vroeger heksen zijn gewogen, maar gelukkig heeft deze gruwelijke praktijk hier nooit plaatsgevonden. Er werden in dit oudste waaggebouw van Nederland (1528) munten op de weegschaal gelegd om te kijken of de handelaren die de stad bezochten niet vals speelden. Dat viel meestal reuze mee. Meestervervalser Han van Meegeren uit Deventer liep in 1994 overigens wél tegen de lamp, al gebeurde dat in Frankrijk. Zijn knap gemaakte werk kun je deze zomer bewonderen bij een bezoek aan het Waagmuseum.

Vlakbij op de Brink zit het bierencafé De Heks in een herberg uit 1300. Voor je je verdiept in de drankenlijst met ruim honderd biertjes, kun je het beste nog even naar boven kijken. Er vliegt een heks op een bezemsteel tegen de gevel. Zou het de heks van Lettele zijn?

Speciaal voor kinderen: voel je een heks!

Speciaal voor kinderen is er een interactieve wandel- en speelroute van 1,5 km over de heks van Lettele. Zij woont tegenwoordig op de zolder van de oude school in het dorp en houdt alles goed in de gaten. Een haas vertelt het (aangepaste) heksenverhaal via een app op de telefoon. Hij geeft ook leuke opdrachten.

Zo legt hij de kinderen uit hoe ze een heksenbezem van takken kunnen maken of een toverdrank van brandnetels. De route begint op de parkeerplaats bij Kulturhus De Spil (Sportweg 1 in Lettele) en loopt door landgoed Oostermat, het spilspeelbos en de proeftuin. Je kunt de route volgen aan de hand van bordjes en met de app. De app ‘De heks van Lettele’ is gratis te downloaden via Google Play of de App Store.

Meer verhalen uit Salland