Sallands schoonheid is nu nog een goedbewaard geheim

"We zijn de enige bewoners óp de Holterberg”, zegt Theo met een knipoog. Hij doelt op res-taurant onder zijn huis: Bistro de Holterberg. Met zijn vrouw en hond woont hij tijdelijk in het appartement dat de eigenaren boven het restaurant hebben gecreëerd. Het uitzicht is feno-menaal: door het woonkamerraam zie je het glooiende Sallandse heuvellandschap. “Het is hier net Frankrijk. Als het helder is kun je tot aan Lochem zien.”

Eigen omgeving

Dat landschap, het buiten zijn, dat is iets wat Theo tekent. “Ik stap minimaal drie keer per week op de fiets. Het is voor mij hetzelfde als eten of slapen.” En hij heeft zijn hart verpand aan Overijssel, aan Salland in het bijzonder. “Ik ben ervan overtuigd dat je schoonheid moet zoeken in je eigen omgeving. Als je dat niet kunt, dan vind je het nergens”, zegt hij haast filo-sofisch. Als profwielrenner in de jaren ’80 en later als ploegleider van de Rabobankploeg deed hij veel plekken aan. Zwitserland, Frankrijk, Duitsland. En toch fietst hij net zo graag op de Holterberg als op de Mont Ventoux. “Elke keer als ik mijn loopschoenen aantrek of mijn racefiets of mountainbike klaarmaak, dan bereid ik me voor op de mooiste training van mijn leven. Het maakt niet uit waar. Ik zet mijn zintuigen open en laat het binnenkomen. En dat verveelt nooit.”

Op de step

Die zintuigen open zetten, dat leerde hij als klein jongetje in het Utrechtse Harmelen, nog net in het Groene Hart. Een keer fietste zijn moeder met hem mee naar de kleuterschool om de weg te wijzen, daarna deed hij het zelf, op de step. Drie kilometer door de weidelandschap-pen. “Ik maakte alles mee. De geuren en de kleuren van de seizoenen, de kou en de warmte. Ik zag de grutto’s en genoot van de leeuweriken. En ik beleef het allemaal nog steeds zo.” De oud-wielrenner onderscheidt twee soorten fietsers. De recreanten en de enigszins agres-sieve sportieveling. In Salland ziet hij veel van beide. En er is niet altijd evenveel begrip voor elkaar, merkt Theo. “De recreanten fietsen en babbelen lekker. En staan soms, plat gezegd, rustig midden op het fietspad de route te bekijken. En je hebt de sportieve fietsers voor wie alles en iedereen maar aan de kant moet. In Salland is er ruimte voor iedereen.” Niet voor niets is Theo binnen het actieplan 365 dagen fietsen in Overijssel begonnen met de ontwikkeling van de zogenoemde kromme-sturenroutes. Dat zijn routes speciaal voor de hardrijders, die wel langs de mooie plekken gaan, maar niet over smalle paden en onveilige oversteken. “Zodat je de snelle fietsers weghoudt van de recreatieve.” De eerste is al in ge-bruik, namelijk de Sallands Steilste. “Doel van zo’n route is veiligheid en beleving. Het inrich-ten van het gebied zodat er ruimte is voor iedereen. Daar zijn we heel goed in hier in Nederland.”

Fietsen is vakantie

Het faciliteren van fietsen, dat is wat Theo het liefste doet. In zijn functie als fietsburgemeester van Rijssen-Holten en als programmaleider van 365 dagen fietsen in Overijssel, gefinancierd door de provincie Overijssel. Met als belangrijkste doel om mensen gezond en gelukkig te maken. Een uurtje buiten fietsen of bewegen is net een uurtje vakantie, vindt de oud-prof. “Als je snelheid maakt dan worden je zintuigen scherper. Je kunt beter horen, ruiken, je re-flexen worden beter.” Het fietsen krijgt steeds meer aandacht in Nederland en dat juicht Theo alleen maar toe. Want we zijn een fietsnatie, vindt hij. “Het is onderdeel van onze identiteit, maar we doen er te wei-nig mee. Iemand die gaat fietsen gaat later met pensioen, want hij is gezonder. Het is beter voor het landschap, voor het milieu, voor de economie. Iemand die fietst heeft minder zorg nodig, hij heeft minder vaak overgewicht, minder vaak een burnout.”

Noaberschap

Daarom is er veel stimulans vanuit de provincie om fietsroutes beter en leuker te maken. “Dat wordt allemaal uitgevoerd door de clubs hier in de omgeving, en daarin onderscheiden we ons van de rest van Nederland”, vertelt Theo trots. “De vrijwilligers doen het allemaal, de ei-gen bevolking zet zich hiervoor in. We zijn hier in Salland ontzettend gastvrij en bereid om onze handen uit de mouwen te steken. Ze noemen dat noaberschap en dat is echt een karak-tereigenschap van ons. Maar we zijn ook wel een beetje bescheiden. We mogen best van de daken schreeuwen hoe mooi het hier is. Dat is nu nog een goedbewaard geheim.” Gelukkig zijn er mensen die er oog voor hebben en routes maken waar je veel ziet, vertelt Theo. “Het is hier zo mooi. Ik zie nog een enkele keer een ijsvogeltje. En het fietspad langs de Regge is de enige plek in Nederland waar ik ooit zoetwatermosselen heb gezien. Het is een heel klein stukje bij Hankate en in het voorjaar zitten daar aalscholvers die ze uit het water halen en ze op het fietspad kapot tikken.”

Verrassend

Waarom je moet fietsen in Salland? Vanwege de enorme diversiteit aan landschappen, zegt Theo. “Je hebt hier heuvels, heide, mooie onverkavelde weidelandschappen, wat redelijk uniek is. De IJsseldijken en de uiterwaarden, prachtige steden en rivieren. Je vindt hier kleine kolkjes en smalle fietspaden en er is zo veel ruimte. Dit coulisselandschap blijft me steeds verrassen.”

Theo’s tips

• Het fietspad langs de Regge tussen Hankate en Archem. Theo: “De enige plek in Nederland waar ik zoetwatermosselen heb gezien.”
• De Sprengenberg: volg het Rietslenkpad richting Nijverdal, ga in de Duitse bocht, ter hoogte van de Bergweg Haarle naar links. Dan kom je op een stukje verharde weg, daarna een stukje gravel. Je gaat een stukje omhoog en dan sta je op de Sprengenberg. Theo: “Je hebt daar een on-Nederlands uitzicht. En heel bijzonder: er is vrijwel geen horizon-vervuiling.”
• Een rondje rondom Fortmond, dan over de IJsseldijk via Herxen naar Zwolle over de rug van de dijk. Theo: “Met de auto is het al mooi, maar over met de fiets over de rug van de dijk zie je zoveel meer.”