Ontdek Salland

De Woelige geschiedenis van landgoed Boxbergen

  • Geschreven door Monique van Klaveren
  • Leestijd Leestijd 4 minuten
  • Home 3064 x bekeken

Landgoed Boxbergen zie je tijdens de fietsroute Slinger van Salland – De heks van Lettele aan je linkerhand tussen knooppunt 78 en 75. Wie woont daar toch, vraag je je wellicht af?

“Al 52 jaar woon ik met veel plezier op Boxbergen. Mijn dochter heeft inmiddels met haar gezin het koetshuis betrokken en de bijbehorende boerderij verhuren we”, vertelt de 73-jarige mevrouw Nuy begin 2020. “Toen mijn man het landhuis kocht, was het kaal en leeg. Maar hij was er meteen verliefd op en ik ook. We hebben het landhuis en de bijgebouwen in de loop der jaren volledig gerestaureerd en paardenstallen neergezet. Ja, een hoop werk. En als je achteraan klaar bent, kun je vooraan weer beginnen. Zo gaat dat met oude gebouwen.”

Al 700 jaar

Aan Boxbergen kleeft ook een hoop geschiedenis. In 1580 zou het zijn ingenomen door de graaf van Rennenberg en tien jaar eerder vond er een andere ramp plaats. Maar de historische archieven gaan zelfs terug tot de 14e eeuw. In 1344 werd Boxbergen namelijk al voor het eerst genoemd. Het was toen nog een havezate, wat wil zeggen dat het toenmalige landgoed voornaam en groot genoeg was om een ridder te huisvesten die in de Staten van Overijssel mocht plaatsnemen.

Willem baron Ripperda, telg uit een roemrucht geslacht, was inderdaad ook statenlid toen hij in in de 17e eeuw in Boxbergen woonde. Hij vertegenwoordigde Overijssel, maar dat bleek een hoge prijs te hebben. “Willem was onderhandelaar bij de Vrede van Münster. Een paar jaar later (alles ging toen nog niet zo snel als nu) werd hij in Den Haag ontboden. Hij had er geen goed gevoel over. Het was een roerige tijd en hij wilde zijn have en goed niet alleen laten, wat ik me kan voorstellen. Toch ging hij, toen hem werd verzekerd dat er niets zou gebeuren en dat de staat garant zou staan, althans zo gaat het verhaal dat ik heb gehoord. Maar Willems voorgevoel was terecht: tijdens zijn afwezigheid brandde Boxbergen af.”

Chic landhuis

In 1653 was de herbouw klaar: de robuuste havezate had plaatsgemaakt voor een elegant landhuis, dat in de loop der eeuwen af en toe nog wat . “Mijn man en ik zijn nog weleens op resten van de vroegere havezate gestuit, onder andere toen we aan een convectorput bezig waren. En ik herinner me ook dat ik in de wei stond en voelde dat de grond heel vreemd trilde toen de paarden langsdraafden. Niet zo solide als elders, dus ik denk dat er een onderaardse gang loopt. Vast naar het Stenen Kruis!” Of dat klopt, is nog even de vraag, want de verhalen over het nabijgelegen stenen moordkruis zijn behoorlijk fantasierijk (kijk hieronder voor het verhaal van Pier de rover). Mogelijk zijn er sowieso kelders geweest en in die tijd was een vluchtgang ook niet helemaal ongebruikelijk…

Tragedie

Een recentere tragedie is het verhaal over het echtpaar Van Doornik. Mevrouw Nuy: “Wij hebben de dienstbode van de familie Van Doornik overgenomen en zij vertelde mij eens dat meneer Van Doornik vrij snel na het overlijden van zijn vrouw ook is heengegaan. Hij was volgens haar gestorven omdat hij zo ontstemd was over de aanpassingen van de laan door de Gestichten van Overijssel, die het land – niet de gebouwen dus – hier in bezit heeft. Zijn uitzicht was bedorven en hij wond zich daarover zo op dat zijn hart het heeft begeven volgens de dienstbode.”

Maar een prachtplek

“Vreselijk! Ja, ik maak mij er ook weleens druk over dat wij nooit het land om ons heen hebben kunnen kopen. Dat is een onverkwikkelijke zaak. Net als die vreselijke buizerds! Ze eten de kippen op. Maar ik probeer me niet te zeer op te winden. Verder is het heerlijk om hier te wonen, hoor. De reeën zie ik vanuit het raam door het veld lopen.”

Meer verhalen uit Salland